Kaside

Kaside En eski şiir türlerinden biridir. Araplarda Cahiliye Dönemi’nde şairler belli zamanlarda Kâbe’de toplanır, kaside yarışması yaparlardı. En beğenilen kasideler Kâbe’nin duvarlarına asılırdı. Bu kasidelere “muallaka” denirdi. En ünlü 7 kasideye ise “Muallakat-ı Seba” denmiştir.
Kaside genellikle övgü, bazen de yergi için yazılan bir nazım şeklidir. Çoğu zaman 33 ila 99 beyit arasında olur. Uyak düzeni gazel gibi “aa ba ca ..."dır. İlk beytine matla, son beytine makti denir. Şairin mahlasının geçtiği beyte aç beyi denir. Kasidenin en güzel beytine beytül-kasid denir. Kasideler aruzun uzun kalıplarıyla yazılır.
Konularına göre; Tanrı’nın birliğini anlatan kasidelere evhid, Tanrı’ya yalvaran kasidelere nünacaa , peygamberlere ve din büyüklerine yazılanlara laat, bir devlet büyüğünü öven kasidelere methiy , birini eleştiren kasidelere licviy , ölüm üzerine yazılmış bir ağıt tarzında ise mersiye denir. En çok methiye yazılmıştır. Şairler bu kasidelerin karşılığında devlet büyüklerinden ;aize denilen bahşişler alırlardı.
Kasidelerin de diğer şiirlerde olduğu gibi, adı yoktur. Bu nedenle de kasideler ya nesip bölümünde işlenen tema ile (bahar kasidesi, İstanbul kasidesi vb.) ya da redif olan kelimeyle (su kasidesi, sümbül kasidesi vb.) adlandırılır. Kasidenin en usta ismi şair Nef’i’dir. (17. yy.)
Kasidenin bölümleri

Nesib (teşbib)
Kasidenin başlangıç bölümüdür. Bu bölümde, asıl konuyla ilgisi olmayan bir şeyin ya da yerin tasviri yapılır, (doğa, bahar, İstanbul, kadın...)
Girizgâh
Asıl konuya (methiyeye) geçişi sağlayan bağlantı beytidir.
Methiye
Kişinin övüldüğü asıl bölümdür. Kasidenin en uzun bölümüdür.
Fahriye
Şairin kendini övdüğü bölümdür. Bu bölümün olması şart değildir.
Tegazzül
Kasidenin ölçüsü ve uyağıyla aynı olan bir gazelin araya sıkıştırılmasıdır. Tegazzül bölümünün de olması şart değildir.
Dua
Övülen kişi için dualar